Leczenie dolegliwości bólowych dolnego odcinka kręgosłupa (low back pain)

Ból kręgosłupa lędźwiowego (LBP) to najczęstsza przyczyna niepełnosprawności na świecie, ale u większości osób ma dobre rokowanie, jeśli leczenie skupia się na ruchu, edukacji i fizjoterapii. Celem terapii jest szybki powrót do codziennych aktywności, zmniejszenie bólu i zapobieganie nawrotom – bez nadmiernej medykalizacji problemu.

Diagnostyka oparta na wywiadzie i badaniu: lekarz/fizjoterapeuta ocenia lokalizację i czas trwania bólu, wpływ na funkcjonowanie oraz tzw. red flags (np. gorączka, uraz, objawy neurologiczne). Rutynowe obrazowanie (RTG/MRI) nie jest potrzebne, gdy nie ma objawów alarmowych, bo zmiany w badaniach często nie korelują z bólem. Równolegle warto ocenić czynniki psychospołeczne (stres, lęk, katastrofizacja), które zwiększają ryzyko przewlekłości.

Pierwsza linia leczenia to niefarmakologiczne interwencje: edukacja („ból ≠ uszkodzenie”), pozostawanie aktywnym i stopniowy powrót do normalnych czynności. Najlepiej przebadane są ćwiczenia – szczególnie programy core, siłowe, Pilates i podejścia mind-body (np. joga). Sprawdzają się 1–2 sesje tygodniowo przez 6–9 tygodni oraz kontynuacja w domu; kluczowa jest regularność i dopasowanie do preferencji pacjenta.

Terapia manualna (mobilizacje/manipulacje) może umiarkowanie zmniejszać ból i niepełnosprawność, zwłaszcza w połączeniu z ćwiczeniami i edukacją (podejście multimodalne). Stosujemy techniki dobrane indywidualnie, z naciskiem na bezpieczeństwo, komfort i krótkoterminową poprawę umożliwiającą aktywne leczenie.
Profilaktyka nawrotów: kluczem jest regularny ruch, higiena pracy i dbanie o regenerację.

Przykłady:
Styl życia i regeneracja – 7–9 h snu, techniki redukcji stresu (np. oddech, mindfulness), spacer/aktywność codzienna; w razie nadwagi stopniowa redukcja masy ciała.
Ćwiczenia podtrzymujące 2–3×/tydz. – trening core + proste ćwiczenia siłowe i mobilność bioder/kręgosłupa; krótko, ale regularnie.
Ergonomia i przerwy w pracy siedzącej – zmiana pozycji co 30–45 min, mikroprzerwy z kilkoma skłonami/wyprostami, podparcie lędźwi, poprawne podnoszenie przedmiotów.